Gdybyśmy zapytali kogoś o wojnę, która zaczęła się w 2014 roku i trwa do dziś, większość osób bez wahania  wskazałaby Ukrainę. Wtedy to przez aneksję Krymu rozpoczął się konflikt zbrojny, którego eskalacja przypadła na 2022 rok. Jednak w cieniu tej wojny toczy się jeszcze jeden, zapomniany na mapie świata konflikt. Niespełna 5 tys. kilometrów od Polski, w Jemenie, rozgrywa się prawdziwe piekło.

Na sytuację w Jemenie zwracają dziś uwagę Polska Akcja Humanitarna i Caritas Polska. To jedyne polskie organizacje, które działają bezpośrednio na miejscu. Od 2019 roku niosą pomoc najbardziej poszkodowanym w konflikcie zbrojnym cywilom. To matki z dziećmi, osoby wymagające pilnej pomocy medycznej, mieszkańcy obozów dla uchodźców wewnętrznych. Ale także ofiary ostatnich powodzi: zaledwie miesiąc temu woda zalała tysiące tymczasowych schronień po długim okresie intensywnych opadów deszczu. Do tego między 2016 a 2022 rokiem kraj mierzył się z największą w historii epidemią cholery, gdzie szacuje się, że zarażonych było aż 2,5 miliona osób, z czego aż 4 tysiące straciło w jej wyniku życie.

— W Jemenie piętrzą się różne kryzysy: od epidemii cholery, przez katastrofalne powodzie i wichury, aż do załamania się systemów ochrony zdrowia i edukacji. To wszystko, przy toczącej się od dekady wojnie, doprowadziło kraj do upadku — dodaje Helena Krajewska, rzeczniczka Polskiej Akcji Humanitarnej.  

PAH i Caritas Polska postawiły przed sobą ambitne zadanie: zwrócić oczy świata na sytuację w Jemenie, która jest dziś już tragiczna. Połowa obywateli Jemenu — ponad 18 mln osób — potrzebuje pomocy humanitarnej w bardzo podstawowym zakresie: to na przykład dostęp do wody i żywności. Ale też bezpieczne schronienie, gdyż nawet 4,5 mln osób musiało uciec ze swoich domów przed dotykającą ich wojną. Zamieszkują dziś obozy dla osób wewnętrznie przemieszczonych. Z założenia miejsca tymczasowe, dla wielu osób staną się jedynym domem. Jeśli sytuacja w Jemenie się nie poprawi, kolejne pokolenie dorośnie w piekle wojny i strachu.

— Przeżyliśmy już 10 lat nieszczęścia, trudnego życia i biedy. Brak mi słów, to jest nie do opisania — mówi Wafaa, pacjentka ośrodka Al Qalowah wspieranego przez Caritas Polska. — Chciałabym żyć normalnie i mieć lepszą przyszłość dla siebie i naszych synów. Potrzebujemy interwencji organizacji humanitarnych i wsparcia — dodaje.  Z powodu wojny i tragicznych warunków życiowych do ucieczki został zmuszony także Ali, który wraz z całą rodziną schronił się w obozie dla uchodźców.  — Dzieci chorują z powodu upałów, ale też dotkliwego zimna — mówi. Nie mieli nawet wystarczającej liczby koców, którymi dzieci mogłyby się otulić w nocy. Rodzina Alego i inne osoby w podobnej sytuacji otrzymały namioty, materace, koce oraz przybory kuchenne od PAH.

W Jemenie co 2 godziny umiera kobieta w ciąży lub rodząca z przyczyn, którym można było całkowicie zapobiec. 50% ośrodków zdrowia nie funkcjonuje tam z powodu zniszczeń lub braku finansowania. Polska Akcja Humanitarna objęła wsparciem m.in. klinikę Al Saqet — placówka mogła wznowić swoją działalność dzięki dostarczeniu sprzętu medycznego i leków. PAH częściowo pokrywa również wynagrodzenia personelu, który od dawna nie otrzymywał wypłaty za swoją pracę. Obecnie to jedyna placówka medyczna działająca na potrzeby okolicznych obozów, w których mieszkają tysiące osób wewnętrznie przemieszczonych. — Połączenie działań na rzecz kliniki i mieszkańców obozów w regionie Ma’rib pozwala nam kompleksowo wspierać osoby dotknięte skutkami tej okrutnej wojny — mówi Małgorzata Pietrzak, koordynatorka działań PAH w Jemenie. — Tylko w ubiegłym roku udało się dotrzeć z pomocą do ponad 22 tys. poszkodowanych i zapewnić im godne warunki życia.  

Pomoc świadczy także Caritas Polska: to wsparcie dla 5 ośrodków zdrowia w Adenie i zakup mobilnych klinik wraz z wyposażeniem, lekami i świadczeniami dla ich załóg. — Pomoc obejmuje zakup lekarstw i sprzętu medycznego, wypłaty świadczeń dla lekarzy i personelu, wsparcie bieżących wydatków np. zakup paliwa do generatora: w całym kraju są przerwy w dostawie prądu, a jeśli placówka go nie ma, to nie jest w stanie świadczyć usług medycznych — mówi Jakub Kharabshah, szef misji w Jemenie. — Ośrodki wspieramy również poprzez budowę paneli fotowoltaicznych na dachach budynków. Prowadzimy także profesjonalnie szkolenia dla pracowników — dodaje.  

Podczas gdy pomoc z całego świata płynie do miejsc, które cierpią z powodu wojen, osamotnieni mieszkańcy Jemenu mierzą się z jeszcze jedną katastrofą: skutkami zmian klimatu. Dają one o sobie znać na przykład w postaci powodzi, regularnie nawiedzających te tereny.

Jak wynika z raportu organizacji Yemen Family Care Association (YFCA), Jemen jest jednym z najbardziej narażonych na zmiany klimatu krajów na świecie i jednocześnie jednym z najsłabiej przygotowanych do łagodzenia ich skutków lub adaptacji do nich. Przekłada się to między innymi na zmniejszenie upraw. — Jemen jest krajem dużym, ale nie samowystarczalnym, a w związku z toczącą się wojną w Ukrainie ceny żywności wzrosły o 40 procent — mówi Radosław Sterna, kierownik ds. pomocy humanitarnej w rejonie Bliskiego Wschodu w Caritas Polska.

Intensywne ulewy i huragany niszczą też sieci energetyczne, pozostawiając mieszkańców z nawet kilkudniowymi przerwami w dostawie prądu. Uniemożliwia to codzienne funkcjonowanie, jak i korzystanie z klimatyzacji, która w tak gorącym klimacie jest potrzebna wielu placówkom.

16 września przypada 10. rocznica wojny w Jemenie - na znak solidarności organizacje humanitarne proszą o wsparcie na kontynuowanie działań pomocowych. W Jemenie Polska oznacza wsparcie, solidarność i rękę wyciągniętą do tych, którzy stracili wszystko. To właśnie Darczyńcom i Darczynkom wiele z tych osób ma szansę na godne życie i właściwą opiekę medyczną. 

WESPRZYJ POLSKĄ AKCJĘ HUMANITARNĄ 

wpłacając poprzez stronę PAH: pah.org.pl/wplac/ 

zasilając zbiórkę na SiePomaga: siepomaga.pl/pomoc-humanitarna

wysyłając przelew BLIK na telefon z dopiskiem “Wpłacam na PAH” pod numer: +48 453 021 973

zlecając przelew na konto nr: 02 2490 0005 0000 4600 8316 8772 z dopiskiem „Jemen”

WESPRZYJ CARITAS POLSKA 

dokonując wpłaty jednorazowej lub decydując się na comiesięczne wsparcie poprzez stronę caritas.pl/jemen 

wysyłając wpłatę przelewem tradycyjnym na konto 77 1160 2202 0000 0000 3436 4384 z dopiskiem JEMEN

wysyłając przelew BLIK na telefon o treści JEMEN przesłany pod numer +48 668 070 000

wysyłając SMS o treści JEMEN pod numer 72052 (koszt 2,46 zł)

Autorka: Magdalena Irzycka, Polska Akcja Humanitarna